بستن
0 محصول
مشاهده سبد خرید
قلیان برازجانی یا خوانساری چیست؟
قلیان برازجانی یا خوانساری یکی از انواع قلیون های کشورمان می‌باشد که استفاده از آن دارای قدمت دیرینه‌ای داشته و به نحوه خاصی تهیه می‌شود. درواقع این نوع قلیان جزء قلیان های قدیمی و اصیلی است که به دلیل نمی‌توان آنرا در هر سفره خانه‌ای پیدا کرد. چراکه تنباکوی آن به نحوه خاصی تولید شده و با تنباکوهای میوه‌ای یا سایر اسانس ها که اصطلاحاً به آنها تنباکو خیس گفته می‌شود، متفاوت است.
امروزه بیشتر طرفداران قلیون از تنباکوهای میوه و یا سایر اسانس ها استفاده می‌کنند. اما تنباکوی قلیون برازجانی از نوع چوب است. منظور از تنباکوی چوب درواقع تنباکوهایی نظیر برازجانی، خوانسار، کاشانی و … است، که معمولا از نام محلی که تنباکو در آن کشت شده گرفته شده‌اند.
تنباکوی قلیان برازجانی
اولین تفاوت قلیان برازجانی یا خوانسار با سایر قلیون های میوه‌ای در نوع تنباکویی است که در آنها استفاده می‌شود. همانطور که گفته شد قلیون های برازجان دارای تنباکوی چوبی می‌باشند. تنباکوهای چوبی معمولاً از تنباکو های میوه‌ای که عموم افراد استفاده می‌کنند، سنگین‌تر هستند. به طوری که برای افرادی که به آن عادت ندارد سنگین و با گیرایی بالا هست.
نام این تنباکوها بر گفته از منطقه‌ای که تنباکو در آن کشت می‌شود، است. تنباکو های خوانسار با انواع برازجانی کمی متفاوت هستند اما هر دو از یک نوع گیاه بدست می‌آیند؛ نوع برازجانی این تنباکوی چوبی کمی مرغوب‌تر و البته گرانتر است. همچنین تفاوت کیفیت این دو تنباکو به زمینی که در آن کشت شده و آب و هوا بستگی زیادی دارد.
ظاهر قلیون خوانسار یا برازجان
قلیون های مخصوصی برای مصرف و دود کردن تنباکوهای برازجانی یا خوانساری وجود دارد. البته الزامی در تهیه این نوع قلیون ها وجود ندارد و شما می‌توانید با استفاده از قلیان میوه‌ای نیز وجود دارد ولی کیفیت طعم و دود حاصله تقلیل می‌یابد. به طور کلی باتوجه به آنکه این نوع تنباکو و قلیان کشیدن سنتی است، بیشتر افراد نیز ترجیح می‌دهند از همان قلیان های قدیمیِ سنتی استفاده کنند.
درواقع قلیان های برازجان و خوانسار از نوع اصیل قلیون های ایرانی هستند که در گذشته اکثراً از این قلیان ها استفاده می‌شده است. قلیان برازجانی یا خوانساری از سفال ساخته شده و دارای نی چوبی کشیده به جای شلنگ می‌باشد. تنه این قلیان برخلاف سایر قلیان ها که فلزی هستند، چوبی است. همچنین در سر تنباکوی آن فویل قرار نمی‌گیرد.
در شهرهای جنوبی کشور نوعی آدابی وجود دارد که پیش از چاق کردن قلیان چوبی، کوزه‌ی آن را برای مدتی در آب می‌گذارند تا خنک شود.
فرایند آماده سازی قلیان برازجانی
چاق کردن یا همان آماده کردن قلیون های چوبی کمی دشوارتر از قلیون های میوه‌ای است. که البته آن هم به خاطر نوع تنباکوی خاصی است که در آنها استفاده می‌شود. همچنین میزان تنباکویی که برای این نوع قلیان استفاده می‌شود بیشتر از تنباکوی میوه‌ای است. قلیان برازجانی به دو روش نیمه تر و کاملاً تر قابل آماده شدن است. این روش ها به شرح زیر هستند:
- روش نیمه: در این روش که روش خشک نیز شناخته می‌شود باید تنباکو را فقط برای چند لحظه در زیر آب قرار دهید تا خیس شود. سپس آنرا فشار دهید تا آبی روی آن نماند.
- روش تر: در روش نمدار یا تر، تنباکو را باید به مدت نیم روز در آب قرار دهید تا کاملاً خیس شود. سپس آنرا درون سری قلیان ریخته و زغال را روی آن بگذارید.
برای کشیدن قلیون برازجان یا خوانسار نیازی نیست که در سری قلیون از فویل یا زرورق استفاده کنید. درواقع بخاطر همین موضوع نیز می‌باشد که تنباکو را نمدار می‌کنند. تنها لازم است که شما تنباکو ها را در سری قلیان ریخته و سپس ذغال گداخته شده را مستقیماً روی تنباکو قرار دهید.
البته لازم به ذکر است این کار نیزا به آزمون خطای زیادی دارد تا آخرسر بتوانید به یک نتیجه مطلوب دست پیدا کنید. همچنین دقت داشته باشید که میزان نمدار یا خیس کردن تنباکوها از اهمیت زیادی برخوردار است. اگر تنباکو بیش از حد خیس باشد، ذغال ها سرد شده و اگر نم کافی نداشته باشد، دود غلیظ و آزار دهنده‌ای بوجود می‌آید.
تفاوت دود و طعم قلیون خوانسار با قلیون میوه‌ای
از نظر حجم دود حاصل از کشیدن قلیان، قلیون های میوه‌ای در این مورد برتری دارند. قلیان های برازجانی یا خوانساری به اصطلاح سنگین‌تر بوده و گیرایی بیشتری دارد. به گونه‌ای که اگر برای نخستین بار از این قلیون ها استفاده کنید ممکن است احساس سرگیجه یا حالت تهوع بگیرید.
علاوه بر آن در این نوع تنباکو، مزۀ فانتزی ناشی از اسانس وجود ندارد. در نتیجه آنچه که می‌سوزد و شما دود می‌کنید حاصل از چوب تنباکوی خالص است. طعم این چوب کمی تلخ و بوی دود آن تا حدودی مانند سیگار می‌باشد.
مقایسه میزان ضرر قلیان میوه‌ای با قلیون برازجان
بدون تردید وارد شدن هر نوع دودی به داخل ریه ها باعث آسیب به بافت ها تنفسی و کیسه های هوایی می‌شود. در مطلب عوارض و بیماری های ناشی از قلیان کشیدن به طور جامع و کامل به بررسی این موضوع برای شما پرداخته‌ایم.
اما اگر به قلیون کشیدن اعتیاد دارید و آنرا تفریح غیر قابل جدا کردن از زندگی خود می‌دانید باید بگوییم که از نظر میزان ضرر دود، قلیان برازجانی سالم تر بوده و آسیب کمتری به بدن می‌رساند.
تنباکو های میوه ای دارای مقدار زیادی اسانس های شیمیایی برای خوش طعم شدن و دود دهی بالاتر قلیون هستند. همین موضوع باعث شده ضرر و زیان مصرف چنین تنباکوهایی بیشتر از تنباکوی برازجان یا خوانسار باشد. درحالی که تنباکوی چوب یک گیاه ساده است و همانطور که گفتیم دود کمتری نیز تولید می‌کند. در نتیجه می توان براحتی گفت که قلیون برازجانی و خوانساری کم زیان‌تر هستند.